Hoàng Cầm
Tây Ban Nha được đánh giá mạnh bậc nhất tại Euro 2024 và có khả năng vô địch cao, nhưng họ không phải không có điểm yếu và ĐT Anh cần tìm ra để khai thác tố đa.
Tây Ban Nha rõ ràng đang là đội bóng xuất sắc bậc nhất tại Euro 2024. Họ là đội gây áp lực và tấn công tốt nhất, và mọi người đều đúng khi kỳ vọng họ sẽ vô địch giải đấu lần này.
Các cầu thủ Tây Ban Nha biết cách giành chiến thắng. Trong 23 năm qua, đội tuyển La Roja hoặc các câu lạc bộ của Tây Ban Nha đã góp mặt trong 26 trận chung kết tại World Cup, Euro, Champions League hoặc Europa League, và lần nào họ cũng giành chiến thắng. Nhưng lần duy nhất một câu lạc bộ "Xứ bò tót" thua trong trận chung kết, là khi họ đối đầu với một đội bóng Tây Ban Nha khác.
Vậy làm thế nào để đội tuyển Anh có thể vượt qua lịch sử gần đây (9 trong số những chiến thắng ở chung kết của các đội bóng Tây Ban Nha là trước các đội tuyển Anh), làm sao để họ giành được danh hiệu lớn đầu tiên kể từ năm 1966? Tin vui cho người hâm mộ Tam Sư là mặc dù La Roja đã thể hiện xuất sắc bậc nhất tại giải đấu, nhưng họ không hoàn toàn bất khả chiến bại.
Vấn dề hàng phòng ngự
Không giống như đội tuyển Anh, thành công của Tây Ban Nha tại Euro 2024 được xây dựng trên lối đá tấn công mạnh mẽ và áp đảo đối thủ. Trong các trận đấu mang tính chất căng thẳng, Tây Ban Nha chiến thắng không phải nhờ vào khả năng phòng ngự chắc chắn. Trong các giải đấu, hàng thủ kiên cố được xem là quan trọng hơn.
Tây Ban Nha không phải là quá tệ ở khâu phòng ngự, nhưng hàng thủ của họ không mạnh như hàng công. Họ đã để đối thủ tạo ra các cú sút với giá trị 1.09 bàn thắng kỳ vọng (xG) mỗi trận tại Euro 2024, thông số nằm ở giữa so với 24 đội tham dự giải. Nhưng khi so sánh với các đội đã vào tứ kết, Tây Ban Nha yếu kém thứ hai trong khâu phòng ngự.
Đã có những trận đấu Tây Ban Nha kiểm soát bóng đến mức đối thủ hầu như không có cơ hội nào – trận thắng 1-0 trước Ý ở vòng bảng là một ví dụ điển hình. Đội tuyển xứ "Mỳ ống" chỉ có bốn cú sút, với tỉ lệ bàn thắng kỳ vọng chỉ 0.16 xG.
Nhưng cũng đã có những trận đấu Tây Ban Nha bị khai thác ở hàng thủ. Trong số 13 trận có tổng xG cao nhất tại Euro 2024, hai trận thuộc về các đối thủ của Tây Ban Nha (2.38 của Croatia và 2.15 của Đức). Đội duy nhất khác tạo ra chỉ số lớn hơn 2 đó là Georgia.
Tây Ban Nha đã bị đối thủ vượt mặt về chỉ số xG ở 3/6 trận đấu trước Pháp, Đức và Croatia. Vì vậy, dù tạo ra nhiều cơ hội, họ cũng để lộ nhiều khoảng trống. Đội tuyển Anh sẽ cần tận dụng tối đa những cơ hội có được, vì hai bàn thua (không tính bàn phản lưới nhà) từ 6.5 xGA cho thấy sẽ cần điều gì đó đặc biệt để ghi bàn vào lưới Unai Simon.
Sự bất ổn ở vị trí trung vệ
Robin Le Normand bắt đầu Euro 2024 với tư cách là lựa chọn hàng đầu bên cạnh Aymeric Laporte, ở trung tâm hàng thủ của Tây Ban Nha. Tuy nhiên, anh vừa trải qua một mùa giải kém thuyết phục nhất tại Real Sociedad, đồng thời cũng không thể hiện quá ấn tượng tại Đức.
Một phần nguyên nhân là do anh thường chơi ở vị trí trung vệ lệch trái tại Sociedad, nhưng lại được yêu cầu chơi ở vị trí lệch phải cho Tây Ban Nha. Đã có một vài khoảnh khắc đáng quên, chẳng hạn như tình huống anh xử lý vụng về trong trận đấu với Georgia, khiến bóng vào lưới nhà, và việc anh bị thay ra ở hiệp một trong trận gặp Đức sau khi nhận thẻ vàng sớm, khiến cầu thủ này không thể thi đấu ở bán kết.
Le Normand sẽ có mặt trong trận chung kết, nhưng HLV Luis de la Fuente có thể sẽ chọn Nacho, người đã thay thế anh trong trận gặp Pháp ở bán kết. Cầu thủ 34 tuổi này đã có một trận đấu khá tốt, nhưng rõ ràng Nacho không phải là sự lựa chọn hàng đầu của huấn luyện viên, nguyên nhân chủ yếu là do Nacho không giỏi kiểm soát bóng.
Nacho không thoải mái trong việc triển khai bóng từ hàng phòng ngự như Le Normand và còn tệ hơn nhiều so với Laporte. Anh chỉ thực hiện được 7 đường chuyền phát động tấn công trong 255 phút thi đấu tại Euro 2024, trong khi Laporte thực hiện gần như tương đương (5.8) mỗi 90 phút.
Đội tuyển Anh có thể chọn cách áp sát Nacho hoặc ít nhất là buộc Tây Ban Nha phải triển khai bóng qua anh, điều này sẽ làm gián đoạn đáng kể lối chơi của họ.
Bảo vệ lợi thế dẫn bàn
Trong hai trận đấu gần đây, Tây Ban Nha đã giành chiến thắng 2-1 trước Đức và Pháp. Trong cả hai lần, họ đã chơi phòng ngự để bảo vệ lợi thế sau khi có bàn thắng dẫn trước.
Thay vì tấn công để tìm kiếm thêm bàn thắng, đội bóng của De la Fuente đã chọn cách bảo vệ tỷ số, dẫn đến việc họ phải nhường thế trận và tạo cơ hội cho đối thủ. Có thể thấy rõ ràng sự thụ động của họ qua các biểu đồ xG gần như phẳng lặng sau khi dẫn trước. Đức đã tận dụng cơ hội khi Florian Wirtz ghi bàn gỡ hòa, và họ có đủ cơ hội khác để giành chiến thắng trong 90 phút thi đấu chính thức.
Trong trận gặp Pháp, Kylian Mbappe đã bỏ lỡ một cơ hội tuyệt vời để cân bằng tỷ số 2-2, trong khi Aurelien Tchouameni và Theo Hernandez cũng có những cơ hội tốt.Tây Ban Nha gần như không tạo được áp lực ngược lại; họ dẫn trước tổng cộng 104 phút trong hai trận đấu đó, nhưng trong thời gian đó họ chỉ có năm cú sút, trong khi đối thủ có tới 19 cú sút.
Vì vậy, ngay cả khi Tây Ban Nha dẫn trước, khả năng họ bị lật ngược dễ xảy ra vì Anh đã thi đấu trong thế bám đuổi trong toàn bộ trận đấu vòng loại trực tiếp. Mọi thứ dường như vẫn chưa thể kết thúc nếu Tam Sư bị chọc thủng lưới, họ vẫn sẽ có cơ hội để lật ngược tình thế.
Lỗ hổng ở giữa sân
Tây Ban Nha may mắn có được tiền vệ giỏi bậc nhất thế giới trong việc thu hồi bóng là Rodri. Sự hiện diện của anh cho phép Tây Ban Nha dâng cao nhiều hơn so với các đội khác. Họ có thể để Rodri đảm nhiệm nhiều việc vì anh là người xuất sắc nhất trong việc 'dọn dẹp' những sai lầm của đồng đội.
Rodri đã giúp Fabian Ruiz tỏa sáng tại Euro 2024 – chỉ có Dani Olmo (5) có nhiều bàn thắng và kiến tạo hơn Ruiz (4), với những pha bứt phá vào khu vực cuối sân và pressing quyết liệt của Ruiz là một phần quan trọng giúp Tây Ban Nha hiệu quả trong tấn công. Ruiz đã giành lại bóng ở khu vực cuối sân nhiều gấp đôi (12 lần) so với bất kỳ cầu thủ nào khác tại Euro 2024.
Áp lực từ Tây Ban Nha là một trong những thế mạnh lớn nhất của họ. Bò Tót đứng đầu tất cả các đội về số lần đoạt lại bóng tầm cao (66), số lần đoạt lại bóng tầm cao dẫn đến cú sút (13) và số lần đoạt lại bóng tầm cao dẫn đến bàn thắng (hai). Nhưng đây là một điểm rất quan trọng – nếu đội tuyển Anh có thể né tránh được sự áp sát tầm cao đó, có thể sẽ có khoảng trống để khai thác ở hai bên Rodri, với đồng đội ở trung tuyến của anh là Ruiz dâng cao.
Nếu Phil Foden và Jude Bellingham có thể kiểm soát bóng trong những khoảng trống đó, đội tuyển Anh có thể tìm ra con đường dẫn đến khung thành.
Thiếu chiều sâu trên băng ghế dự bị
Với hai bàn thắng và một pha kiến tạo từ băng ghế dự bị, Dani Olmo đã trở thành cầu thủ dự bị hiệu quả nhất của Euro 2024. Tuy nhiên, với việc Pedri bị chấn thương và phải bỏ lỡ trận chung kết, Olmo cần phải được xếp đá chính. Điều này không hẳn là một vấn đề lớn - việc buộc phải sử dụng Olmo từ đầu không phải là điều tệ hại nhất, nhưng nó làm suy yếu đáng kể các phương án tấn công của Tây Ban Nha trên băng ghế dự bị.
Mikel Merino và Mikel Oyarzabal là những lựa chọn chất lượng cao, Ferran Torres là mối đe dọa từ cánh. Nhưng ngoài những cái tên này, Tây Ban Nha không có nhiều cầu thủ có khả năng thay đổi trận đấu theo hướng tấn công.
Alvaro Morata đã không ghi bàn kể từ trận đấu đầu tiên của Tây Ban Nha, anh đã trải qua 357 phút (gần sáu giờ) không ghi bàn. Đội trưởng của Tây Ban Nha thậm chí không có cú sút nào trúng đích kể từ trận thứ hai, có nghĩa là anh đã trải qua bốn giờ 21 phút kể từ lần cuối cùng gây khó khăn cho thủ môn đối phương. Morât không phải là người bỏ lỡ cơ hội, mà anh gần như không có cơ hội nào.
Đội hình Tây Ban Nha có nhiều cầu thủ tấn công, nhưng không ai trong số họ có khả năng được HLV De la Fuente tin dùng tuyệt đối trong trận chung kết. Álex Baena, Joselu, Ayoze Pérez và Fermín López chỉ có tổng cộng 155 phút thi đấu tại giải đấu này, trong đó 109 phút là ở trận đấu thủ tục vòng bảng gặp Albania. Nếu đội tuyển Anh có thể duy trì thế trận cho đến khi cần thực hiện các sự thay đổi, Tây Ban Nha có thể sẽ bắt đầu suy yếu.
Hoàng Cầm
